Len jest rośliną wykorzystywaną na różne sposoby. Najczęściej kojarzy się go głównie z surowcem na przędzę lnianą, z której wykonuje się mocne, ale jednocześnie przewiewne, tkaniny. Ostatnimi czasy rola lnu jednak się zmieniła – dostrzeżono w tej roślinie potencjał spożywczy i zdrowotny. Siemię lniane jest bowiem znane ze swoich działań odchudzających, a olej lniany, tłoczony z nasion lnu, to prawdziwa skarbnica ważnych dla zdrowia mikroelementów.
Olej lniany (Oleum lini) to produkt spożywczy charakteryzujący się doskonałym bilansem kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, które należą do grupy Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych (NNKT). NNKT to związki chemiczne, których organizm sam nie potrafi wyprodukować, ale potrzebuje ich do prawidłowego funkcjonowania. Proporcje kwasów omega-3 i omega-6 w oleju lnianym wynoszą 1:1, gdy współcześnie przeciętny człowiek spożywa je w proporcjach 1:50 na rzecz kwasu omega-6. Niedobory kwasu omega-3 przy nadmiernym spożywaniu omega-6 mogą prowadzić do wielu schorzeń, głównie chorób cywilizacyjnych (nowotwory, arterioskleroza, dermatozy, schorzenia autoimmunologiczne, choroby układu krążenia, depresje), zaś regularne przyjmowanie odpowiednich ilości NNKT w pokarmach działa korzystnie na każdy układ biologiczny człowieka. Olej lniany jest składnikiem wielu diet, m.in. diety dla sportowców czy dr Budwig, ponadto znajduje zastosowanie w przemyśle i malarstwie.
Olej lniany jest produktem, który powstaje w wyniku przetwarzania dojrzałych nasion lnu o barwie brązowej – im czystsze siemię, tym olej jest zdrowszy i smaczniejszy. Tłoczy się go na zimno co oznacza, że zostaje wytwarzany w temperaturze do 50 stopni Celsjusza. Stosuje się go nie tylko w dziale spożywczym jako produkt jadalny, ale także w przemyśle (jest znany głównie jako ważny składnik farb olejnych).
Ze względu na jakość i właściwości nasion lnu, z jakich produkowany jest olej lniany, charakteryzuje się on określonymi cechami fizycznymi. Olej lniany zazwyczaj ma kolor żółty bądź brązowawy, a to, co pozwala odróżnić tę ciecz od innych olejów roślin to specyficzny, rybi zapach. Ponadto, olej lniany charakteryzuje się także cierpkim, lekko migdałowym albo grzybowym zapachem. Ze względu na metodę tłoczenia, olej lniany ma stosunkowo krótki termin przydatności do spożycia (szybko wysycha), ale dzięki temu zachowuje wszystkie korzystne dla ludzkiego zdrowia składniki odżywcze.
Olej lniany jest uznawany za zdrowy i wpływający pozytywnie na zdrowie ze względu na na swój charakterystyczny skład chemiczny. Typowy olej produkowany z siemienia lnianego składa się z:
Olej lniany jest produktem, w którym proporcja kwasów omega jest optymalna dla ludzkiego ciała. Dzięki bogactwie kwasów omega-3 olej lniany idealnie nadaje się do uzupełniania niedoboru tego składnika. Nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 pełnią istotną rolę w ludzkim organizmie – zmniejszają poziom „złego” cholesterolu, poprawiają odporność organizmu, wpływają na wydajność pracy mózgu i szybkość oraz efektywność procesów myślowych.
Warto podkreślić również, że w oleju lnianym znaleźć można również bardzo duże ilości witaminy E, która jest odpowiedzialna w naszym organizmie za dostarczanie do komórek ciała ludzkiego składników odżywczych, wspomagających ich wzrost i rozwój. Witamina E przeciwdziała także procesom starzenia się skóry – pozwala zachować jej młodzieńczy wygląd i jędrność.
Olej lniany stosuje się w celach zdrowotnych, traktując go jako element zdrowej, zrównoważonej i racjonalnej diety. Z racji tego, że oleju lnianego nie można podgrzewać, zazwyczaj spożywa się go jako dodatek do zup, sosów, sałatek oraz przyjmuje się doustnie. Według specjalistów od zdrowego żywienia, każdy z nas powinien dziennie spożywać ok. 4 łyżek oleju lnianego.
Olej lniany wspomaga leczenie chorób i dolegliwości związanych z:
Olej lniany stosuje się także w kosmetologii. Jest on składnikiem specyfików o działaniu silnie nawilżającym i regenerującym skórę. Olej lniany nie tylko poprawia wygląd i kondycję skóry, ale ma także działanie hamujące stany zapalne. Stosowanie tego środka przeciwdziała występowaniu takich chorób skóry, jak łuszczyca czy egzema.